เคล็ดลับคุณแม่

รวมทุกเคล็ดลับที่คุณแม่อยากรู้
เกี่ยวกับลูกน้อย

1. นมแพะมีระบบการสร้างน้ำนมแบบเดียวกับคน เรียกว่า “อะโพไครน์” นมแพะมีระบบการสร้างน้ำนมแบบเดียวกับคน เรียกว่า อะโพไครน์ (Apocrine Secretion) ซึ่งเป็นระบบการสร้างน้ำนมที่จะทำให้เยื่อหุ้มเซลล์น้ำนม หรือสารอาหารธรรมชาติหลุดออกมากับน้ำนมในปริมาณสูง ช่วยส่งเสริมให้ลูกมีภูมิคุ้มกันที่ดี ไม่ป่วยง่าย ภาพแสดงสารอาหารธรรมชาติที่ได้จากระบบการสร้างน้ำนมแบบ อะโพไครน์ สารอาหารจากธรรมชาติ เรียกว่า ไบโอแอคทีฟ คอมโพเนนท์ (Bioactive Components) ประกออบด้วย สารอาหาร 4 ชนิด ได้แก่ 1. นิวคลีโอไทด์ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน 2. ทอรีน ช่วยให้การทำงานของจอประสาทตาดีขึ้น 3. โพลีเอมีนส์ ส่งเสริมระบบทางเดินอาหารให้สมบูรณ์ 4. โกรทแฟคเตอร์ ช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโต 2. นมแพะมีโปรตีนที่ย่อยง่าย และดูดซึมง่าย โปรตีนนมแพะ เป็นโปรตีนย่อยง่ายกว่านมวัวถึง 2 เท่า ทำให้ลูกสบายท้อง ท้องไม่อืด และที่สำคัญ นมแพะมีโปรตีน CPP (Casein Phosphopeptides) ซึ่งเป็นตัวช่วยให้ร่างกายดูดซึมแร่ธาตุต่างๆ 3. นมแพะมีใยอาหารทำให้ระบบขับถ่ายสมดุล ลดปัญหาท้องผูก และช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน นมแพะมีใยอาหารชนิด อินนูลิน และโอลิโกฟรุกโตส เป็นอาหารของจุลินทรีย์สุขภาพในทางเดินอาหาร ทำให้จุลินทรีย์สุขภาพเจริญเติบโต และเพิ่มจำนวนขึ้น จึงช่วยปรับสมดุลของระบบทางเดินอาหาร ลดปัญหาอาการท้องผูก ช่วยป้องกันการติดเชื้อ และช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายอีกด้วย

วิตามิน อาหารเสริม จำเป็นกับแม่ท้องมากแค่ไหน ถึงจะท้องก็ต้องสวยเสมอ แต่วิตามินและอาหารเสริมที่เคยรับประทานนั้น ช่วงตั้งท้องควรหามารับประทานดีมั้ย หรืออย่าหาทำดี ช่วงตั้งท้องฮอร์โมนร่างกายคุณแม่จะเปลี่ยน ทำให้ร่างกายเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย แม่ท้องบางคนมีปัญหาเรื่องสิว ฝ้า กระ ผิวแห้ง หรือแม้แต่น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นมา การรับประทานอาหารเสริมจะช่วยควบคุมอาหารได้มั้ย แล้วจะมีผลกับลูกในท้องหรือเปล่า สำหรับคุณแม่ที่รู้ตัวว่าท้อง หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ คุณหมอแนะนำว่าควรหยุดยาต่างๆ ที่เคยรับประทานทันที แล้วนำยาเหล่านั้นไปปรึกษาคุณหมอว่าสามารถรับประทานต่อได้หรือไม่ เนื่องจากมียาบางชนิดที่คุณแม่ตั้งครรภ์ไม่ควรรับประทานเด็ดขาด เนื่องจากจะเป็นอันตรายต่อลูกในท้องได้ ส่วนวิตามินหรืออาหารเสริมนั้น ไม่ว่าจะเป็นแบบเม็ด แบบน้ำ แบบผงชงกับน้ำ คุณแม่ควรระมัดระวังหรือหลีกเลี่ยงไปก่อนดีกว่าค่ะ เพราะหากรับประทานเข้าไปแล้วอาจส่งผลกระทบต่อลูกในท้องได้ อาหารเสริมที่แม่ท้องควรหลีกเลี่ยง กลูตาไธโอน อาหารเสริมที่ชูสรรพคุณช่วยให้ผิวสวยใส ซึ่งตั้งครรภ์คุณแม่ควรงดเด็ดขาด เนื่องจากกลูต้าไธโอนมีค่าวิตามินซีและวิตามินเอที่สูงเกินไป อาจผลกระทบต่อทารกในครรภ์ทำให้ลูกเกิดมามีความผิดปกติทางผิวหนังได้ คอลลาเจน ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่ผ่านการสังเคราะห์ อาจมีการปนเปื้อนสารอันตรายต่างๆ ที่เป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ แม้ว่าจะมีการอ้างสรรพคุณว่าเป็นสารสกัดจากธรรมชาติ ช่วยบำรุงผิวพรรณ มีแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย แต่อย่างไรก็ตามหากไม่มีความจำเป็นใดๆ คุณแม่ควรงดก่อนค่ะ อาจจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร โดยเลือกรับประทานอาหารให้ครบ 5 เน้นผัก ผลไม้ ซึ่งมีวิตามินจากธรรมชาติ และดื่มนมทุกวัน และรับประทานวิตามินของคนท้องตามที่คุณหมอแนะนำ ดูแลสุขภาพให้มากขึ้น บำรุงผิวพรรณด้วยโลชั่นหรือผลิตภัณฑ์สำหรับแม่ท้องโดยเฉพาะ เท่านี้ก็เพียงพอต่อความต้องการของคุณแม่และทารกตัวน้อยในครรภ์แล้ว

ช่วยแม่ท้องเตรียมพร้อม ทำอย่างไรให้ท้องนี้ปลอดภัยจาก “ไวรัส Covid-19” เพราะโควิด-19 คือ โรคอุบัติใหม่ทำให้ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน หรือแม้กระทั้งยารักษา ทำให้ทุกคนเกิดความวิตกกังวลด้านความปลอดภัย โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงอ่อนไหวต่อโรคต่างๆ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือหญิงตั้งครรภ์ นักวิจัยกำลังเร่งศึกษาถึงผลกระทบ และการให้ความช่วยเหลือรวมถึงการป้องกัน เพื่อลดความเสี่ยง เพิ่มความปลอดภัยให้แม่ท้องตลอดระยะเวลาการตั้งครรภ์ และนี่คือวิธีดูแลเพื่อช่วยคุณแม่รับมือ และปลอดภัยจากเชื้อไวรัสนี้ค่ะ คนท้องเสี่ยงมากกว่าคนทั่วไปหรือเปล่า? ข่าวดี คือ ยังไม่พบข้อบ่งชี้ใดๆ ว่าหญิงตั้งครรภ์มีความเสี่ยงกว่าคนกลุ่มอื่นๆ ผิดกันกับโรค SARS (โรคระบบทางเดินหายใจเฉียบพลันร้ายแรง) ในปี 2003 พบว่าหญิงตั้งครรภ์มีอัตราการเสียชีวิตสูง (ประมาณ 25%) มากกว่าประชากรทั่วไป (ประมาณ 10%) สอดคล้องกับในประเทศจีนที่พบว่าหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อโควิด-19 เหมือนกับในผู้ใหญ่ทั่วไปที่ติดเชื้อ แต่อย่างไรก็ตามยังไม่มีหลักฐานจากหญิงตั้งครรภ์มากนัก โดยเฉพาะในหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อโควิด-19 ในช่วง1-2 ไตรมาสแรก แม่ท้องควรระวังเรื่องอะไรเป็นพิเศษในช่วงนี้? ในระหว่างตั้งครรภ์ระบบภูมิคุ้มกันของแม่ท้องจะลดลง ทำให้แม่ท้องมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นระบบทางเดินอาหาร หรือระบบทางเดินหายใจสูง แม่ท้องจึงควรจัดอยู่หนึ่งในกลุ่มเสี่ยง ที่ควรจะต้องระมัดระวังตัวเองเป็นพิเศษโดยเฉพาะในเรื่อง... หลีกเลี่ยงการไปในสถานที่แออัด หรือที่ชุมชนสาธารณะ หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ผู้ป่วย (ไม่ว่าจะโรคอะไรก็ตาม) ล้างมือให้สะอาด และถูกหลักอนามัยอยู่เสมอ ไม่สัมผัสใบหน้า ตา จมูก ปาก รับประทานอาหารที่สะอาด ปรุงสุก สดใหม่อยู่เสมอ หลีกเลี่ยงการใช้ภาชนะรับประทานอาหารและของใช้ส่วนตัว ร่วมกับผู้อื่น สวมใส่หน้ากากอนามัยเมื่อจำเป็นต้องออกนอกบ้าน รักษาระยะห่าง social distancing ในการอยู่ร่วมกับบุคคลอื่น ด้วยการอยู่ห่างกัน 1 – 2 เมตร ปรึกษาแพทย์ผู้ฝากครรภ์ รับวิตามินให้เพียงพอ และรับประทานยาตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น (ถ้าอยู่ในระหว่างไตรมาสที่ไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ทุกสัปดาห์ หรือการตั้งครรภ์ที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน สามารถปรึกษาแพทย์ผู้ฝากครรภ์เพื่อรับวิตามินให้เพียงพอ เลี่ยงการเดินทางมาโรงพยาบาลบ่อยๆ โดยไม่จำเป็น) สำหรับแม่ท้องในไตรมาสที่ 3 ควรวางแผนการคลอด การเดินทาง ประเมินสถานการณ์ และเตรียมตัวให้พร้อมอยู่ตลอด บางโรงพยาบาลในสถานการณ์โรคระบาดเช่นนี้ จะจำกัดผู้เยี่ยม และผู้เฝ้าหลังคลอด คุณแม่อาจจะต้องวางแผนเรื่องนี้เผื่อเอาไว้ด้วยเช่นกันค่ะ แม่ทุกคนที่อยู่ในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ หรือมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ หากมีอาการป่วยเล็กน้อย ควรพักผ่อนอยู่ที่บ้าน ถ้ามีอาการไข้ ไอ เจ็บคอ หายใจเหนื่อย ควรรีบไปพบแพทย์ ไม่วิตกกังวลเป็นเกินเหตุ เพราะความเครียดคือหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้คลอดก่อนกำหนดได้เช่นกันค่ะ สำหรับแม่ท้อง และแม่หลังคลอดที่เป็นกลุ่มเสี่ยง กลุ่มเสี่ยง คือ ผู้ที่มีประวัติการเดินทางมาจากประเทศกลุ่มเสี่ยง หรือสัมผัสหรือใกล้ชิดผู้ป่วย COVID-19 คุณแม่ควรดูแลตัวเองตามหลักกระทรวงสาธารณะสุขดังนี้ค่ะ แยกตนเองออกจากครอบครัว และสังเกตอาการจนครบ 14 วัน งดการใช้สิ่งของร่วมกับผู้อื่น งดการออกไปในที่ชุมชนสาธารณะโดยไม่จำเป็น และงดการพูดคุย หรืออยู่ใกล้ชิดกับผู้อื่นในระยะใกล้กว่า 2 เมตร กรณีครบกำหนดนัดฝากครรภ์ ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบว่าตนเองอยู่ระหว่างการเฝ้าระวัง 14 วัน เพื่อพิจารณาเลื่อนการฝากครรภ์ และปฏิบัติตามคำแนะนำของเจ้าหน้าที่ กรณีเจ็บครรภ์คลอด ต้องไปโรงพยาบาลทันที และแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบว่าตนเองอยู่ระหว่างการเฝ้าระวัง 14 วัน วางแผนการให้นมหลังคลอด สำหรับคุณแม่กลุ่มเสี่ยง กลุ่มปกติ หรือกลุ่มที่ติดเชื้อ ทุกคนสามารถให้นมแม่ได้ เพราะเนื่องจากยังไม่มีข้อพิสูจน์ยืนยันว่าเชื้อโควิด-19 ติดต่อผ่านทางน้ำนม แต่! ยังคงต้องรักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นการให้นมแม่โดยตรง หรือการปั๊มนมค่ะ ข้อควรปฎิบัติเมื่อต้องให้นมแม่ สวมใส่หน้ากากอนามัยทุกครั้งทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการให้นม ปั๊มนม งดการหอม จูบ ทารก อาบน้ำ เช็ดทำความสะอาดเต้านม หัวนมด้วยน้ำ และสบู่ ล้างมือด้วยน้ำสบู่นานอย่างน้อย 20 วินาที อย่างทั่วถึง หลังการปั๊มนมอย่าลืมทำความสะอาดอุปกรณ์ทุกอย่าง ล้าง นึ่ง อบฆ่าเชื้อ และเก็บในสถานที่ภาชนะที่สะอาด และมิดชิด หมายเหตุ: แต่ถ้าคุณแม่มีอาการป่วยหนักเช่น ไอ หายใจติดขัด หอบเหนื่อยควรหยุดพัก และรับปรึกษาแพทย์ เพราะอาจทำให้อาการรุนแรงกว่าเดิมได้ สำหรับแม่ท้องถึงแม้ว่าจะไม่ได้อยู่ในสถานการณ์เสี่ยง ก็ยังคงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และวิตามินที่แพทย์สั่ง พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียด และปฎิบัติตามคำแนะนำของแพทย์จะช่วยให้คุณแม่ และลูกน้อยในท้องปลอดภัยตลอดระยะเวลาที่ตั้งครรภ์ค่ะ อ้างอิงเนื้อหา: https://www.anamai.moph.go.th/ewt_news.php?nid=16777&filename=index https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/03/22/817801475/pregnant-and-worried-about-coronavirus-how-to-stay-safe-and-make-a-game-plan

ชงนมเสริมถูกวิธี ป้องกันลูกท้องผูก ชงนมไม่ถูกวิธีทำลูกท้องผูกได้นะคะ เนื่องระบบทางเดินอาหารของเด็กทารกที่ยังไม่สมบูรณ์ ระบบย่อยอาหารยังทำงานได้ไม่เต็มที่ เมื่อดื่มนมผสมที่ชงไม่ถูกวิธีจึงมักมีปัญหาท้องผูก หรือท้องอืดท้องเฟ้อได้ง่าย เด็กทารกระบบทางเดินอาหารยังไม่สมบูรณ์ ทำให้ระบบย่อยอาหารยังทำงานได้ไม่เต็มที่ เมื่อดื่มนมเข้าไปจึงมักมีปัญหาท้องผูก หรือท้องอืดท้องเฟ้อได้ง่าย สำหรับคุณแม่ที่มีปัญหาเรื่องสุขภาพ ไม่สามารถให้ลูกดื่มนมแม่ได้ การให้ลูกดื่มนมผสมจึงเป็นทางเลือกหนึ่ง แต่คุณแม่หลายคนอาจคิดว่าการชงนมให้ลูกนั้นเป็นเรื่องง่าย เพราะเพียงแค่ชงตามสูตรข้างกระป๋องเติมน้ำในปริมาณที่พอเหมาะก็เอาให้ลูกดื่มได้แล้ว แต่ความจริงการชงนมที่ถูกต้องนั้น มีรายละเอียดและขั้นตอนที่สำคัญอยู่ค่ะ ชงนมให้ลูก ต้องสะอาดทุกขั้นตอน องค์การอนามัยโลกได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการชงนมที่ถูกวิธีดังนี้ 1. ล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำสบู่และเช็ดให้แห้งทุกครั้งก่อนชงนมให้ลูก 2. อุปกรณ์การชงนมต้องล้าง ต้ม หรือนึ่งฆ่าเชื้อโรคก่อน จากนั้นตากให้แห้งสนิทและเก็บในที่แห้งสะอาด 3. อ่านคำแนะนำข้างกระป๋องนมทุกครั้ง ว่าต้องตวงนมกับน้ำในสัดส่วนเท่าไหร่ 7 วิธีชงนมเสริม ลดปัญหาลูกท้องผูก 1. เลือกขวดนมที่เหมาะสมกับการดื่มนมของลูก ไม่ใหญ่เกินไปเพื่อลดปริมาตรอากาศในขวดนมของลูก 2. ควรเลือกใช้จุกนมที่มีรูไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป เพื่อให้ลูกดูดนมได้สะดวก ไม่ดูเร็วเกินไปป้องกันการสำลักและลดการดูดเอาอากาศเข้าไปในท้องด้วย 3. ใช้ช้อนตวงที่บรรจุมากับกระป๋องนม ในการตัก ตวง นมผงเพื่อให้ได้สัดส่วนที่เหมาะกับความต้องของลูกในแต่ละช่วงวัย 4. ใส่น้ำสุกอุ่นที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส ไม่ควรใช้น้ำต้มสุกที่เก็บไว้นานเกิน 30 นาทีมาชงนมให้ลูก เนื่องจากอาจปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียได้ ตามด้วยนมผงในสัดส่วนที่เหมาะสม ซึ่งการอ่านคำแนะนำข้างกระป๋องจะช่วยให้คุณแม่ผสมนมได้ตรงตามความต้องการของลูก ทำให้ลูกได้รับปริมาณนมและน้ำตามความต้องการของร่างกาย ลดปัญหาท้องผูกของลูกเล็กได้ 5. ปิดขวดนมให้สนิท เกว่งขวดนมโดยการหมุนมือเป็นวงกลมจนนมผงละลาย ระวังการเกว่งขวดนมที่แรงเกินไปจะทำให้เกิดฟอง เพราะหากลูกดื่มนมที่มีฟองอากาศจะทำให้ลูกท้องอืดได้เช่นกัน 6. รอให้เย็นหรือนำไปแช่ในน้ำเย็นเพื่อให้คลายความร้อน ทดสอบกับหลังมือหรือท้องแขนว่าหายร้อนหรือยัง จากนั้นเช็ดขวดให้แห้งแล้วจึงให้ลูกดูดได้ 7. จัดท่าทางของลูกขณะป้อนนม ยกศีรษะให้อยู่สูงกว่าลำตัวเล็กน้อย ขณะป้อนนมให้คุณแม่ยกขวดนมขึ้นเพื่อป้องกันอากาศไหลผ่านจุกนม Ref: https://www.who.int/foodsafety/publications/micro/PIF_Bottle_en.pdf